Slagvaardig

Accountants en hun klanten; twee handen op één buik. De relatie tussen een accountant en een klant kan hecht zijn. Niet gek als je bedenkt dat je accountant precies weet hoe het (financieel) gaat. Iemand zei eens gekscherend: “de accountant weet vaker eerder dat een directeur gaat scheiden dan diens vrouw of man”. Het geeft iets aan over de vertrouwensband die er is met je accountant. Maar stel dat je onverhoopt toch weg wilt bij je accountant? Dan werpt de accountant zich op als een geliefde en roept dat je nog een jaar moet blijven samenwerken. Maar het is niet de liefde die roept. Het zijn de algemene voorwaarden. Hoe sterk zijn die?

Opdracht voor accountancy- en belastingzaken
Een accountantskantoor werkt al wat jaartjes voor ondernemer Henk. Henk heeft een holding met wat dochtervennootschappen. In 2014 gaat een zusterbedrijf van het accountantskantoor de accountantswerkzaamheden voor Henk en zijn bedrijven doen. Henk krijgt een opdrachtbevestiging    van dit zusterbedrijf. In die brief staat netjes dat Henk opdracht gaf om zijn accountancy- en belastingzaken te laten regelen.
 
Geld en algemene voorwaarden
De opdrachtbevestiging benoemde netjes welke werkzaamheden er voor Henk zouden worden uitgevoerd. Het kostte Henk maandelijks € 1.200,- (excl. btw). Ook de algemene voorwaarden van de accountant waren van toepassing. Daarin stond onder andere het volgende:
“De overeenkomst wordt aangegaan voor onbepaalde tijd (…).
Opdrachtnemer en opdrachtgever kunnen te allen tijde de overeenkomst opzeggen.
Opzegging dient (…) aan de wederpartij te worden medegedeeld met inachtneming van een opzegtermijn van 1 jaar. Gedurende dit jaar lopen de verplichtingen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer over en weer door.”
 
Goed voor het vertrouwen
De ‘nieuwe’ accountant was nog geen half jaar bezig of er werd aan Henk voorgesteld om het maandbedrag te verhogen van € 1.200,- (excl. btw) naar € 1.450,- (excl. btw). Henk ging hier niet mee akkoord en hij liet weten uiteindelijk geen gebruik meer te willen maken van de accountantsdiensten van dit bedrijf. Henk wilde per 1 september 2014 weg bij het bedrijf. De accountant beriep zich op haar algemene voorwaarden. Henk moest een opzegtermijn van 1 jaar in acht nemen en dus moesten ze nog een volledig jaar met elkaar verder samenwerken. Tot 31 juli 2015.
 
Betaling maandelijkse vergoeding
Henk was het daar niet mee eens. Tot eind 2014 ging het nog goed. Vanaf begin 2015 betaalde Henk het afgesproken maandbedrag niet meer. Uiteindelijk moest Henk voor de rechter verschijnen. Zijn ex-accountant wilde dat Henk nog 7 maanden (tot 31 juli 2015) de maandelijkse vergoeding betaalde. De rechter wees de vorderingen van de accountant af. Er volgde een hoger beroep. Daar ging het over de algemene voorwaarden van de accountant en dan specifiek de hierboven al weergegeven bepaling dat er een opzegtermijn van 1 jaar geldt.
 
Prettig leesbaar wetsartikel
In deze procedure stond artikel 6:233 sub a BW centraal. Een prettig leesbaar wetsartikel. Als je van juridische teksten houdt tenminste. Het gaat over bedingen in algemene voorwaarden (zoals dit artikeltje van de accountant over de opzegtermijn van 1 maand). Zo’n afspraak is vernietigbaar als het ‘gelet op de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden zijn tot stand gekomen, de wederzijdse kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval, onredelijk bezwarend is voor de wederpartij’. Mooie woorden. Maar nu concreet toepassen op de zaak van de accountant.
 
Hof concretiseert  
Hier was het duidelijk dat Henk en de accountant niet hadden overlegd over de inhoud van de voorwaarden. Verder stond nergens in de opdrachtbevestiging dat deze opdracht voor langere duur zou zijn. Het hof begrijpt het belang van de accountant wel om op langere termijn graag duidelijkheid te hebben. Daar staat het belang van Henk tegenover; Henk moet de opdracht kunnen aanpassen als daar redenen voor zijn. Al met al oordeelt het hof dat een opzegtermijn van 1 jaar veel te lang is. Zo’n termijn is onredelijk bezwarend voor Henk. Het accountantskantoor kreeg geen gelijk.
 
Direct algemene voorwaarden aanpassen?
Betekent dit nu dat een opzegtermijn van 1 jaar niet meer in de algemene voorwaarden mag staan. Dat gaat wel erg snel. Want hoe was deze zaak afgelopen als dit al tien jaar in de algemene voorwaarden staat van het accountantskantoor en er dus al een lange samenwerking was? Wat als het accountantskantoor speciaal voor het type bedrijven van Henk extra kennis had ingekocht of software had aangeschaft? Wat nu als de reden van het vertrek niet was gelegen in de voorgestelde prijsverhoging van de accountant maar in het ‘gevoel’ van Henk? Je kunt en moet niet blindelings op de algemene voorwaarden vertrouwen. En als accountant moet je zorgvuldig omgaan met het gegeven vertrouwen. Niet te kinderachtig reageren als een klant toch besluit te vertrekken.
  
Het arrest van het gerechtshof van 6 maart 2018 kunt u hier volledig lezen.