Slagvaardig

Een werkzoekende zal tijdens het solliciteren zich altijd van zijn beste kant willen laten zien. Met een enthousiaste motivatiebrief en een fraai opgesteld cv zal hij een werkgever ervan willen overtuigen dat hij de meest geschikte kandidaat is voor de vacature. In al zijn enthousiasme kan een kandidaat mogelijk doorslaan: het cv wordt aangedikt met niet opgedane werkervaring en niet gevolgde opleidingen. Deze cv-fraude kan verstrekkende gevolgen hebben en kan er zelfs toe leiden dat een werknemer salaris moet terugbetalen.

Psychotherapeut
Wat was er aan de hand? Een kandidaat solliciteert bij een zorginstelling voor de functie van psychotherapeut. In zijn cv staat aangegeven dat hij zes jaar lang manager is geweest bij een GGZ-instelling. Verder staan er verschillende opleidingen genoemd die hij gevolgd heeft en worden lidmaatschappen van verschillende verenigingen opgesomd. Kennelijk maakt het cv grote indruk op de zorginstelling. De zorginstelling neemt hem aan als directeur.

Loopt tegen de lamp
Waarschijnlijk vol frisse moed begonnen, loopt de werknemer snel tegen de lamp. Al snel blijkt namelijk dat de kwaliteit van zijn werk te wensen overlaat. Wanneer ook nog blijkt dat de werknemer – in tegenstelling tot hetgeen hij op zijn cv heeft aangegeven – niet de EMDR-opleiding gevolgd heeft, is voor de zorginstelling de maat vol en wordt de man ontslagen als statutair directeur.

Vernietiging van de arbeidsovereenkomst
Kort daarna blijkt dat er werkelijk niets lijkt te kloppen aan het cv van de werknemer. Zo is hij bij een GGZ-instelling – waarvan hij had aangegeven manager geweest te zijn – niet bekend en is hij geen lid van de beroepsverenigingen die hij op zijn cv had vermeld. De zorginstelling besluit daarom zowel het besluit waarin de werknemer tot directeur werd benoemd als de arbeidsovereenkomst te vernietigen. De reden? Volgens de instelling had de man zich schuldig gemaakt aan bedrog. De instelling vordert het betaalde salaris terug.

Ontslag en vernietiging
In de procedure stond het ontslag van de werknemer niet ter discussie. Maar er bestaat een groot verschil tussen een ontslag en de vernietiging van de arbeidsovereenkomst. Wanneer een arbeidsovereenkomst vernietigd wordt, gaan we er vanuit (wordt geacht) dat deze overeenkomst nooit bestaan heeft. En als dat zo is, dan heeft de zorginstelling ten onrechte salaris aan de werknemer betaald. Het reeds betaalde salaris kan dan door de zorginstelling teruggevorderd worden. Wanneer de werknemer ontslagen wordt, houdt de arbeidsovereenkomst simpelweg op te bestaan. Tot de einddatum van zijn arbeidsovereenkomst heeft de werknemer in dat geval wel recht op salaris.

Geheel nutteloos
Vernietiging van de arbeidsovereenkomst is voor het gerechtshof in deze zaak een brug te ver. Het gerechtshof geeft aan dat er bij de vernietiging van een arbeidsovereenkomst vanwege bedrog sprake moet zijn van een arbeidsovereenkomst die (vrijwel) geheel nutteloos is gebleken. De kwaliteit van de uitgevoerde werkzaamheden is hierbij niet beslissend. Dit doet immers niets af aan het feit dat er daadwerkelijk arbeid is verricht door de man.

Bedrog
Het gerechtshof vervolgt dat er geen andere conclusie kan worden getrokken dan dat er sprake is van bedrog van de werknemer bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst. Het hof gaat echter niet mee in de argumenten van de zorginstelling dat de arbeidsovereenkomst geheel nutteloos was. Volgens het hof is het niet zo dat de werknemer de werkzaamheden niet kon uitvoeren zonder de EMDR-opleiding. Vaststaat dat hij een periode van bijna vijf maanden gewerkt heeft voor de zorginstelling. Volgens afspraak met de zorginstelling heeft de werknemer kennisgemaakt met medewerkers binnen de organisatie en heeft hij een visiedocument opgesteld. Hij zou tot slot een bemiddelende rol hebben gespeeld in een situatie, waardoor de verhoudingen tussen medewerkers en de directie zijn verbeterd.

Het gerechtshof komt daarom tot de conclusie dat de arbeidsovereenkomst niet (geheel) nutteloos is gebleken en dat de vernietiging van de arbeidsovereenkomst geen stand houdt. De werknemer is daarom – ondanks zijn bedrog – niet verplicht het ontvangen salaris terug te betalen.

Afrondend
Wanneer een werknemer fraudeert met zijn cv, kan dit arbeidsrechtelijk grote gevolgen hebben en zal dit – in veel gevallen – tot zijn ontslag kunnen leiden. Het vernietigen van de arbeidsovereenkomst vanwege bedrog zal door een rechter strenger getoetst worden. Vooral wanneer vaststaat dat de werknemer daadwerkelijk gewerkt heeft in de organisatie. Dan zal de rechter snel oordelen dat de arbeidsovereenkomst niet (geheel) nutteloos is geweest. Voor een vernietiging van de arbeidsovereenkomst is dan geen plaats.

Nu ging het in deze zaak wel om een speciale situatie. De werknemer was namelijk op grond van een aandeelhoudersbesluit benoemd tot statutair directeur van de organisatie.

De volledige uitspraak van het gerechtshof in Den Bosch van 6 september 2018 kunt u hier lezen.