Slagvaardig

Omschrijving:
Sinds 1 januari 2022 is er een nieuwe Governancecode Zorg; de Governancecode Zorg 2022. De vorige versie stamt uit 2017. Is er na vier jaar veel veranderd in die code? We hebben sinds 2021 de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR). Heeft die wet nog invloed gehad? In deze bijdrage vergelijken we de twee codes en lichten we de belangrijkste verschillen eruit. Als het intern in uw organisatie nog niet is verwerkt, kan dat de komende periode worden opgepakt. 

De Governancecode Zorg 2022
De Governancecode Zorg biedt de zorgsector regels op het gebied van governance. Waarom? Om goede zorg te waarborgen en om bij te dragen aan het maatschappelijk vertrouwen. De code gaat over het functioneren van bestuurders én toezichthouders en hun onderlinge verhouding. Qua inhoud is de Governancecode gebaseerd op zeven principes en die zijn weer concreter gemaakt in gedragsregels:

1. Goede zorg
2. Waarden en normen
3. Invloed belanghebbenden
4. Inrichting governance
5. Goed bestuur
6. Verantwoord toezicht
7. Continue ontwikkeling

Voor wie is de Governancecode? 
Een aantal organisaties schaart zich achter de code en is in feite de eigenaar ervan. Denk bijvoorbeeld aan ActiZ, NVZ en VGN. Alle leden van deze organisaties verplichten zichzelf tot toepassing van de Governancecode Zorg. Concreet gezegd: als je als zorgorganisatie lid bent van een branchorganisatie van de Governancecode, dan moet je je houden aan de code. Het doel is overigens dat zoveel mogelijk partijen in de zorgsector de code gaan gebruiken, of je nu lid bent of niet. 

Verschillen tussen Governancecode 2017 en 2022
De huidige Governancecode Zorg 2022 is ongeveer vijf jaar na de vorige versie van kracht. In vijf jaar tijd kunnen er veel zaken wijzigen. Toch is het grootste gedeelte van de code ongewijzigd gebleven. Hieronder stippen we de belangrijkste wijzigingen aan. 

Waarden en normen – belangenverstrengeling
Het 2e principe van de code gaat erover dat de raad van bestuur en de raad van toezicht waarden en normen hanteren die passen bij de maatschappelijke positie van de zorgorganisatie. Wat is anders in de code van 2022 t.o.v. die van 2017? 

• Artikel 2.6.1 gaat over belangenverstrengeling en deze bepaling is een stuk uitvoeriger gemaakt. Met name ook het op een zorgvuldige en transparante wijze omgaan met belangenverstrengeling is concreet benoemd. Verder is een meldplicht toegevoegd plus het verbod voor een bestuurder of toezichthouder om deel te nemen aan besluitvorming (of voorbereiding of beraadslaging) als hij daarbij een “dusdanig tegenstrijdig belang heeft, dat hij niet meer in staat is om de belangen van de zorgorganisatie op een integere, objectieve en onbevooroordeelde wijze te behartigen.”. 
• In artikel 2.6.3 staat in de versie van 2022 dat de raad van bestuur (RvB) moet rapporteren over de aanpak plus situaties van belangenverstrengeling. Dit was in de versie van 2017 alleen het rapporteren over situaties van belangenverstrengeling. 

Waarden en normen – invloed van belanghebbenden 
Het 3e principe van de code bepaalt dat de zorgorganisatie randvoorwaarden en waarborgen schept voor een adequate invloed van belanghebbenden. Wat is anders in de code van 2022 t.o.v. die van 2017? 

• In artikel 3.1.1 is een 2e deel van toegevoegd om de invloed van belanghebbenden verder te waarborgen. Er is nu opgenomen: “De zorgorganisatie waarborgt dat professionals invloed kunnen hebben op het beleid dat hen raakt in de dagelijkse beroepsuitoefening, maar ook betrokken worden bij de beleidskeuzes over ‘de zorg van morgen’.”.
• Artikel 3.1.2 zag op afspraken met het medezeggenschapsorgaan (zoals een ondernemingsraad, OR). Daarin is nu een verduidelijking aangebracht. De afspraak die de raad van bestuur met het medezeggenschapsorgaan moet maken “waarborgen dat de kosten, die redelijkerwijs noodzakelijk zijn voor de vervulling van de werkzaamheden van de cliëntenraad of OR, zoals de beschikbaarheid van vergaderruimte, ondersteuning, scholing etc., door de zorgorganisatie worden vergoed.”.

Waarden en normen – maatschappelijke doelstelling 
Het 6e principe van de code gaat over de raad van toezicht en bepaalt dat de RvT toezicht houdt vanuit de maatschappelijke doelstelling van de zorgorganisatie. Wat is anders in de code van 2022 t.o.v. die van 2017? 

• In artikel 6.2.4 is nu verduidelijkt dat de honorering van de raad van toezicht (RvT) expliciet gekoppeld is aan de Wet normering topinkomens (Wnt). Die koppeling stond nog niet opgenomen.
• Artikel 6.5.5 ging over de nevenfuncties van een lid van de raad van bestuur. Hier is nu een vergelijkbare bepaling aan toegevoegd voor leden van de raad van toezicht. Er is toegevoegd: “Een lid van de raad van toezicht meldt, bij voorkeur voorafgaand aan het besluit daarover, iedere betaalde of onbetaalde (neven) functie die hij aangaat tijdens zijn lidmaatschap van de raad van toezicht. De raad van toezicht vergewist zich ervan of er belangentegenstellingen zijn die de betrokken toezichthouder in het uitoefenen van zijn toezichtsfunctie kunnen belemmeren en neemt zo nodig passende maatregelen.”.

Concreet 
Er zijn dus elementen vanuit de WBTR verwerkt in de code. Met name daar waar het gaat om een betere vastlegging en borging van toezicht en elementen over transparantie. Tegelijk is de Governancecode Zorg voor het allergrootste deel gelijk gebleven. 

Wat moet je hier dan concreet mee? Het nieuwe jaar is al weer voor een kwart voorbij. Het is goed om even te kijken of de wijzigingen in de Governancecode intern al zijn opgepakt en verwerkt in reglementen of procedures. Als er nog relevante wijzigingen niet zijn verwerkt intern, dan kan dat in de komende periode worden meegenomen. En het is niet genoeg om het papierwerk op orde te hebben. Het gaat erom dat je in de praktijk eervol, zorgvuldig en met zorg je werk verricht. 
 
De Governancecode Zorg 2017 kunt u hier lezen.

De Governancecode Zorg 2022 kunt u hier lezen.

Post & Bouter Advocaten in Barneveld
Ondernemingsrecht & governance
Zorg & zorgorganisaties