Slagvaardig

Veel dingen doen we op de automatische piloot. Boodschappen, mensen begroeten en gras maaien. Je vraagt je dan niet af of het juridische betekenis heeft. Nog zo’n alledaags ding is het handen schudden. Op verjaardagen, feestjes, begrafenissen en zakelijke afspraken. En niet te vergeten bij een sollicitatiegesprek. Handen schudden is in Nederland een gebruikelijke vorm van elkaar begroeten. Maar wat gebeurt er als je geen handen wilt schudden vanwege je geloof? En je krijgt daardoor geen baan?

Centraal Orgaan opvang Asielzoekers
Enige tijd terug maakte politiek Den Haag zich druk over handen schudden. Reden daarvoor was een oordeel van het College voor de Rechten van de Mens. Die oordeelde dat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) een vrouw discrimineerde op grond van godsdienst door haar niet aan te nemen. Waarom?

Mannen krijgen geen hand
De vrouw van Islamitische afkomst wil mannen geen hand geven. En dat was niet in lijn met de sociale omgangsvormen en uitstraling van het COA. Dit was discriminatie. Het College erkent dat het niet geven van een hand aan iemand van het andere geslacht een uiting kan zijn van je geloof. En bij de werving van nieuw personeel mag je geen onderscheid maken op grond van godsdienst.

Indirect onderscheid
Nu ging het hier om indirect onderscheid. Een lastig begrip, maar het betekent dit. Als je van werknemers vraagt om andere mensen een hand te geven, heeft dat geen directe relatie tot geloof. Zo'n eis stel je meer als omgangsvorm. Alleen mensen met voornamelijk een Islamitische achtergrond worden door zo’n eis, in vergelijking met veel andere mensen, wel geraakt.

Niet consequent
Het College vond dat er geen objectieve rechtvaardiging was voor de eis van het COA. Op zich zag het College het belang van een overheidsorgaan om neutraliteit uit te stralen. Alleen is het COA niet consequent. Nu maken ze een probleem van het handen schudden. Terwijl het daar wel is toegestaan om een lange hoofddoek en een lange jurk te dragen. Zo neutraal is dat niet. De belangafweging viel uit in het voordeel van de vrouw. Het COA discrimineerde.
 
Breed bereik godsdienstvrijheid
Wat moeten we hier nu mee? Allereerst is duidelijk dat de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging een breed bereik heeft. Werkgevers moeten zich daarvan bewust zijn, ook al in het sollicitatietraject. We hebben in ons land nu eenmaal veel soorten geloven en overtuigingen. En daar horen soms gebruiken bij die wij totaal niet gewend zijn of beledigend vinden. Daarnaast blijkt dat er soms wel goede redenen zijn om bepaalde eisen te stellen. Maar die moet je dan consequent toepassen.