krachtig in de zaak

Binnen het bestuur van stichting Bospop ontstaat onenigheid over de keuze van een nieuw in te voeren bestuursmodel. De voorzitter van het bestuur en drie andere bestuursleden ontslaan de drie anders denkende bestuursleden. De anders denkende bestuursleden zijn van mening dat er geen (rechtsgeldig) ontslagbesluit is genomen. Zij willen weer worden toegelaten om werkzaamheden als bestuurslid te blijven uitoefenen. Een interessant kort geding dus.

Stichting Bospop en bestuur(smodel)
In 1986 is Stichting Bospop opgericht. Een belangrijk doel van de stichting is om het popfestival “Bospop” te organiseren. Dit festival werd in 2020 voor de 40^e keer gehouden. In 2005 zijn de statuten gewijzigd en vanaf dat moment bestaat het bestuur van de stichting uit zeven personen. Het popfestival is door de jaren heen verder gegroeid. Mede door die groei werd er sinds 2019 gesproken over een nieuw bestuursmodel voor de stichting. Een bestuursmodel met een toezichthouder.

Tweedeling in het bestuur
Tijdens de bestuursvergadering van 31 januari 2021 werd er ook gesproken over de organisatiestructuur. Toen bleek dat binnen het bestuur van Stichting Bospop een tweedeling bestond over het in te voeren nieuwe bestuursmodel:

• De voorzitter en drie andere bestuursleden waren voorstander van het zogenaamde "one-tier" model. In dit model is de feitelijke organisatie van het popfestival in handen van projectmanagers onder leiding van een festivaldirecteur. Een driekoppig bestuur, onder wie de festivaldirecteur, oefent toezicht uit over de organisatie van het festival. Indien gekozen zou worden voor dit model zouden vier leden van het huidige bestuur als bestuurslid moeten aftreden om de taak van projectmanager te gaan uitoefenen.
• De drie resterende bestuursleden waren geen voorstander van dit model.

Speciale bestuursvergadering
De drie bestuursleden die het “one-tier” model niet wilden, hebben op 22 februari 2021 bezwaar gemaakt tegen de voorgenomen wijziging van het bestuursmodel. De voorzitter van Stichting Bospop schreef daarop een speciale bestuursvergadering uit voor 13 maart 2021. Onderwerp van gesprek: het bezwaar van de drie bestuursleden én het voornemen om die drie te ontslaan als bestuursleden van Stichting Bospop.

Per ongeluk nog de ‘andere’ partij gestuurd
Twee dagen voorafgaand aan de speciale bestuursvergadering stuurt één van de bestuursleden uit het kamp van voorstanders van het “one-tier” model een stuk naar medestanders waarin stelling wordt genomen tegen het bezwaar van de drie tegenstanders en waarin wordt bepleit voor het ontslag van die drie. Alleen was dit bestuurslid iets vergeten… Hij had de mail per ongeluk ook naar één bestuurslid uit het andere kamp (een tegenstander) gestuurd. Toen waren de rapen gaar. De tegenstanders zagen dit als ‘voorgekookte’ besluitvorming.

Ontslag en opvolging
Op 13 maart 2021 was de bestuursvergadering. Er zijn door de voorstanders notulen opgesteld waarin staat dat de drie tegenstanders zijn ontslagen als bestuurders van de stichting. Nog diezelfde dag hebben de vier voorstanders een e-mail gestuurd naar de vrijwilligers van het festival Bospop waarin werd gemeld dat de drie tegenstanders zijn gestopt als bestuurders vanwege een onoverkomelijk verschil van inzicht en visie over de toekomst van Bospop. De drie tegenstanders ontvingen ook een brief van de Kamer van Koophandel dat er een verzoek was binnengekomen om ze uit te schrijven als bestuurders.

Terug om bestuurstaken uit te oefenen
De drie tegenstanders startten een bodemprocedure tegen de stichting. In de tussentijd wilden ze hun bestuurstaken kunnen uitoefenen en onder andere daarover ging het kort geding. Een belangrijk punt daarbij is of de drie tegenstanders nog bestuursleden van Stichting Bospop zijn of niet. Zijn ze ontslagen? Zijn ze de procedure op de goede manier gestart?

Rechtshandeling van de rechtspersoon
Volgens de voorzieningenrechter vragen de drie tegenstanders om het ontslagbesluit in feite te schorsen. En een bestuursbesluit heeft te gelden als een rechtshandeling van de rechtspersoon. Dus van de Stichting Bospop. Als je zo’n besluit wilt aantasten, moet je dat in principe doen tegen de stichting zelf (vgl. artikel 2:15 lid 3 onder a BW). De voorzieningenrechter vervolgt dan:

“In deze procedure is de vordering echter niet ingesteld tegen Stichting Bospop als de rechtspersoon die het besluit heeft genomen, maar jegens een viertal natuurlijke personen. Hoewel deze personen zitting hebben in het bestuur van Stichting Bospop, wordt in de dagvaarding niet vermeld dat zij in hun hoedanigheid van bestuurder van Stichting Bospop worden aangesproken. (…) Bestuurders van rechtspersonen kunnen namelijk slechts in bijzondere gevallen persoonlijk worden aangesproken voor hun handelen als bestuurder. Daarvoor dient allereerst sprake te zijn van het schenden van verplichtingen door de rechtspersoon en vervolgens moet de bestuurder daarvan een persoonlijk ernstig verwijt kunnen worden gemaakt. (…) Nu geen vordering jegens de stichting is ingesteld kan de voorzieningenrechter zich niet uitlaten over vraag of aannemelijk is dat het ontslagbesluit rechtsgeldig is genomen en dus ook niet of de bestuurders onrechtmatig handelen door [eisers sub 2 tot en met 4] niet toe te laten hun werkzaamheden als bestuurder te verrichten. Zodoende bestaat geen grond voor het aannemen van een persoonlijk ernstig verwijt van gedaagden als bestuurder.”

Waarom de stichting niet gedagvaard?
De rechter wijst de vorderingen van de drie tegenstanders af. Is het een bijzondere uitspraak? Vanuit juridisch perspectief viel dit te verwachten. Waarom is Stichting Bospop niet gedagvaard? Dat is gissen. Is de advocaat niet scherp geweest? Of waren de drie tegenstanders simpelweg te emotioneel betrokken in een vete tegen de vier voorstanders? Dus dat de drie bestuurders het echt op de vier andere bestuurders gemunt hadden? We weten het niet. In ieder geval nog een paar punten naar aanleiding van deze uitspraak:

1. Deze uitspraak laat wel weer zien hoe kwetsbaar de positie als bestuurslid van een stichting kan zijn. Met meerderheid van stemmen kun je zo ontslagen zijn;
2. Sinds 1 juli 2021 hebben we de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen waardoor er meer aandacht komt voor toezicht e.d. Mogelijk dat de nieuwe wet dergelijke ‘ruzies’ tussen bestuursleden kan voorkomen dan wel niet zo uit de hand zal laten lopen;
3. Bij procedures die spelen binnen stichtingen of verenigingen is het van belang scherp te hebben hoe besluitvorming is gegaan én tegen wie of wat (veelal de stichting of vereniging zelf) je een procedure wilt instellen.

De uitspraak van de voorzieningenrechter van de rechtbank Limburg van 9 juni 2021 (ECLI:NL:RBLIM:2021:4587) kunt u hier lezen. 

Post & Bouter Advocaten in Barneveld
Ondernemingsrecht
Verenigingen en stichtingen
Non-profit