Oprecht

Privacy in het arbeidsrecht. Logisch dat werkgevers zorgvuldig omgaan met persoonsgegevens van medewerkers. Stel dat je aan je personeel een (vracht)auto van de zaak ter beschikking stelt. De kans is best groot dat je gebruik maakt van een GPS-systeem. Je weet waar de auto is, hoe lang iemand bij een klant is en vul maar in. Een belangrijk doel van zo’n systeem is het effectief werken, het plannen van ritten en de administratie. Maar wat nu als uit het systeem blijkt dat de werknemer niet hard werkt? Of als de werknemer zegt dat hij/zij hard aan het werk is, terwijl je ziet dat de auto gewoon thuis stil staat? Dan is het kat in het bakkie. Met de onderbouwing van het GPS-systeem stuur je de werknemer de laan uit. Of gaat dat niet zo makkelijk?

Thuiszorg – zorg bij mensen thuis
Een vrouw werkte sinds 1 augustus 2015 bij een thuiszorgorganisatie. Ze is helpende en komt bij mensen thuis om zorg te verlenen. Per 1 oktober 2017 krijgt ze van haar werkgever een bedrijfsauto om te gebruiken. Goede zorg voor je personeel. Een paar maanden later, half januari 2018, valt de werkneemster ziek uit. En dan gebeurt er iets verrassends.
 
Werkneemster – initiatief voor brief
De vrouw stuurt begin februari 2018 uit zichzelf een brief naar haar werkgever. Ze wil dat haar werkgever nog zo’n € 10.000,- bruto gaat betalen. Waarom? De vrouw vindt dat ze volgens de cao nog recht heeft op betaling van al haar reistijd en een eindejaarsuitkering. Mevrouw stuurde een bijlage mee met daarop alle reisuren die zij zou hebben gemaakt. Je kunt je voorstellen dat de thuiszorgorganisatie wat verrast is.
 
Thuiszorg reageert – ontslag op staande voet
Werkneemster hoopte als helpende zelf geholpen te worden. Zij checkte haar bankrekening in afwachting van de betaling door de thuiszorg. Het liep wat anders. Ze ontvangt een brief van haar werkgever met het bericht dat ze op staande voet ontslagen is. Serieus? Dat kan toch niet waar zijn? Toch is het zo. De thuiszorgorganisatie heeft onderzoek gedaan om te kijken of de vrouw recht had op uitbetaling van al die reistijd.
 
Onderzoek als reactie
Voor het onderzoek kijkt de thuiszorgorganisatie naar de GPS-registratie die in de auto zat van de vrouw. Uit die GPS-gegevens volgt wanneer de vrouw waar is geweest en voor hoe lang. Toen bleek dat werkneemster uren declareerde terwijl zij volgens de GPS-gegevens thuis was. Ook werd de auto in privé gebruikt en dat mocht niet. Werkneemster was het niet met dit ontslag eens en stapte naar de rechter. Zij vond dat er geen dringende (geldige) reden was om haar per direct op straat te zetten.
 
GPS-gegevens ernstige inbreuk op privacy
In deze bijdrage richten we ons op de gegevens uit het GPS-systeem. De vrouw vond namelijk dat al die gegevens geen rol konden spelen in de procedure. Het was onrechtmatig verkregen bewijs. Die GPS-gegevens waren een ongerechtvaardigde inbreuk op haar privacy. Daar had de vrouw misschien wel een punt. Werkgevers moeten zorgvuldig omgaan met persoonsgegevens, het moet duidelijk zijn waarom zij bepaalde gegevens verwerken en ga zo maar door. Zeker in het licht van de AVG kan iedereen hier wel iets bij bedenken. En voor de thuiszorgorganisatie vormde het GPS-systeem een belangrijke onderbouwing van het ontslag. 
 
GPS-gegevens onrechtmatig verkregen bewijs?
De werkgever vertelde dat zij de GPS-gegevens ongevraagd toegestuurd hadden gekregen. Die gegevens heeft ze gebruikt om de loonvordering van de werkneemster te kunnen controleren. U weet wel, dat briefje van de vrouw om nog zo’n € 10.000,- betaald te krijgen. Nu was de kantonrechter aan zet. Die geeft eigenlijk geen oordeel of het onrechtmatig verkregen bewijs is. De kantonrechter pakt er een weegschaal bij en zegt dan welke belangen zwaarder wegen: “In beginsel wegen het algemene maatschappelijke belang dat de waarheid in rechte aan het licht komt, alsmede het belang dat partijen erbij hebben hun stellingen in rechte aannemelijk te kunnen maken, zwaarder dan het belang van uitsluiting van bewijs. Slechts indien sprake is van bijkomende omstandigheden, is uitsluiting van dat bewijs gerechtvaardigd.”. Werkneemster heeft geen bijkomende omstandigheden genoemd.
 
Eerlijk en correct invullen
De kantonrechter gaat uit van de juistheid van de GPS-gegevens. En een werkgever moet er op kunnen vertrouwen dat werknemers hun werktijden eerlijk en correct invullen zonder werkzaamheden te verzinnen. Deze werkneemster heeft dat vertrouwen beschaamd. Alles bij elkaar is het genoeg reden om de vrouw op staande voet te ontslaan. En dan te bedenken dat dit allemaal begon doordat werkneemster zelf een brief naar haar werkgever stuurde om extra geld te krijgen. Misschien had ze zich vooraf even moeten realiseren dat ze niet altijd even eerlijk was in het verantwoorden van haar uren. Maar ja, achteraf is het mooi wonen.
 
Wat moet je hier nu mee?
Zoals al aangegeven gaat het in deze bijdrage over privacy. Werkgevers moeten hier zorgvuldig mee omgaan. Het is natuurlijk prachtig als de kantonrechter het belang van de waarheid voorop stelt. En dat is ook het uitgangspunt. Toch had de zaak iets anders kunnen aflopen voor de thuiszorgorganisatie. Als je GPS-gegevens verzamelt van je werknemers is het belangrijk dat het personeel weet dat zij worden gevolgd. Maar ook dat u als werkgever kunt aangeven waarom u die gegevens wilt verwerken. Leg dit soort zaken vast in uw bedrijfsreglement of een protocol.
 
De uitspraak van de kantonrechter in Zwolle van 15 juni 2018 kunt u hier volledig lezen.