krachtig in de zaak

Stel dat een werknemer onder werktijd schade rijdt met een bedrijfsauto. Kun je als werkgever die schade dan verhalen op de werknemer? In de wet staat hier een artikel over. Het is niet makkelijk om als werkgever die schade te kunnen verhalen. Dan moet er echt iets zijn gebeurd. Onlangs deed een kantonrechter van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht uitspraak in een zaak waar het ging om het verhalen van schade. Goed om dat toch even van dichterbij te bekijken.

Beveiligingsbeambte en auto ongeval

In deze zaak ging het om een beveiligingsbeambte. Hij was ook objectbeveiliger en mobiel surveillant. Voor het werk regelmatig op de weg. In augustus 2021 heeft de werknemer tijdens werktijd een auto ongeval gehad. Hij botste achterop een voor hem rijdend voertuig.

Terugbetaling schade

De schade bedroeg € 6.000,- en de werknemer maakte met zijn werkgever afspraken daarover. Die afspraken legden zij vast in een overeenkomst. De werknemer ging de schade terugbetalen en dat gebeurde door de schade te verrekenen met de reiskostenvergoedingen van de werknemer. Een klein jaar later werd de werknemer ziek en waren er geen reiskosten meer. De verrekening stopte. 

Maar de werknemer vond dat het geld dat de werkgever al wél verrekend had, aan hem terugbetaald moest worden. Dit ging om € 1.126,80. 

Juridisch kader verhaal van schade

Eerst naar het juridisch kader over het kunnen verhalen van schade op een werknemer. In het arbeidsrecht is er een specifiek artikel hierover. Dat is artikel 7:661 Burgerlijk Wetboek (BW) en daar staat: 

“Artikel 7:661 BW

1. De werknemer die bij de uitvoering van de overeenkomst schade toebrengt aan de werkgever of aan een derde jegens wie de werkgever tot vergoeding van die schade is gehouden, is te dier zake niet jegens de werkgever aansprakelijk, tenzij de schade een gevolg is van zijn opzet of bewuste roekeloosheid. Uit de omstandigheden van het geval kan, mede gelet op de aard van de overeenkomst, anders voortvloeien dan in de vorige zin is bepaald.

2. Afwijking van lid 1 en  van artikel 170 lid 3 van Boek 6 ten nadele van de werknemer is slechts mogelijk bij schriftelijke overeenkomst en slechts voor zover de werknemer te dier zake verzekerd is.”.

Schuld aan schade genoeg?

De werknemer die schade veroorzaakt is niet aansprakelijk richting de werkgever. Dat is het uitgangspunt van de wet. De uitzondering is als de schade het gevolg is van (i) opzet of (ii) bewuste roekeloosheid. Als de werknemer schuld heeft aan de schade, is dat dan genoeg? 

Hier was de werknemer door de politie en door de verzekeraar namelijk schuldig bevonden aan de aanrijding. Is dat genoeg? De kantonrechter oordeelde daarover: 

“De kantonrechter overweegt dat schuld inhoudt dat er door [eiser] een fout gemaakt is en dat staat hier wel vast. Opzet of bewuste roekeloosheid veronderstelt een bewuste keuze bij [eiser] . Die bewuste keuze van [eiser] met betrekking tot het ongeval moet [gedaagde] dan ook onderbouwen en indien nodig bewijzen. Dat heeft ze niet genoeg gedaan. Dat betekent dat het uitgangspunt ook in deze zaak blijft dat de werkgever, [gedaagde] , in beginsel aansprakelijk is voor de schade aan haar dienstauto, tenzij er sprake zal zijn van een uitzondering.”

Schuld hebben aan een ongeval of aan schade is dus niet genoeg om aansprakelijk te zijn richting je werkgever. Daar is meer voor nodig. Overigens zou je hier als werkgever nog wel kunnen betogen dat de werknemer bewust roekeloos heeft gehandeld. De werknemer gebruikte tijdens het rijden zijn telefoon, zonder dat deze in een houder zat. Als je veel op de weg bent dan valt er misschien nog wel iets te beargumenteren met bewuste roekeloosheid. 

Nog iets mogelijk voor de werkgever?

Schuld was dus niet genoeg. Nu einde verhaal voor de werkgever? Moet de werkgever dan toch terugbetalen van het geld dat verrekend was met de reiskostenvergoeding van de werknemer? Dan komt lid 2 van artikel 7:661 BW in beeld. Je mag afwijken van het uitgangspunt dat hierboven is beschreven als er aan twee eisen is voldaan:

1. Het is schriftelijk overeengekomen met de werknemer, en
2. De werknemer moet voor de schade verzekerd zijn.

Uitzondering voor deze werknemer?

De werkgever deed een beroep op lid 2. De kantonrechter kon de eerste eis al snel afvinken. Partijen hadden namelijk afspraken op papier vastgelegd over de schade en de verrekening. Aan die eis was voldaan. Hoe zat het met de verzekering? 

Tijdens de zitting heeft de werknemer erkend dat hij op het moment van het ongeval een aansprakelijkheidsverzekering had. De werknemer had alleen geen beroep op zijn verzekering gedaan. Dat maakt voor de rechter niet uit. De afspraken die partijen maakten zijn geldig. Zeker nu de werknemer zelf het documentje met de afspraken had opgesteld. De werkgever hoeft de € 1.126,80 aan de werknemer terug te betalen. 

Wat kun je met deze uitspraak?

Een aantal punten naar aanleiding van deze uitspraak op het punt bij het verhalen van door een werknemer veroorzaakte schade:

1. Het juridisch kader van artikel 7:661 BW is weer helder; schuld is niet genoeg om te kunnen verhalen;
2. Overweeg om als werkgever specifiek gedrag in het bedrijfsreglement of personeelshandboek te kwalificeren als “bewuste roekeloosheid”. Daarmee heb je niet de garantie dat je met succes schade kunt verhalen, maar je zet wel een goede stap om het te kunnen proberen. Zeker daar waar het gaat om schades die kunnen ontstaan aan voertuigen en machines als gevolg van telefoongebruik en drank- of drugsgebruik;
3. Vergeet de uitzondering van lid 2 niet. Je kunt als werkgever afwijken van het uitgangspunt dat schade uitsluitend bij opzet en bewuste roekeloosheid op de werknemer verhaald kan worden. Denk na of je dit standaard in arbeidsovereenkomsten wilt opnemen of dat er – als er schade is opgetreden – misschien een afspraak is vast te leggen met de werknemer. Ga je in de arbeidsovereenkomst hier iets over opnemen, zorg dan wel dat die afspraak in lijn met de wet is.

De uitspraak van de kantonrechter van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Utrecht van 12 juni 2024 (ECLI:NL:RBMNE:2024:3926) kunt u hier lezen. 

Post & Bouter Advocaten in Barneveld
Arbeidsrecht
Arbeidsrechtadvocaat