krachtig in de zaak

Kun je als werknemer aanspraak maken op een bonus? Als het is afgesproken wel. Stel dat het is afgesproken, is het dan ook handig om aanspraak te maken op een bonus? In de meeste gevallen wel. Maar het is wel handig om te weten hoe het speelveld er uit ziet. Want als je nu – per ongeluk of expres – tijdens je werk nevenwerkzaamheden hebt verricht terwijl dat verboden is, dan kan dat voor veel problemen zorgen. Deze werkgever zal blij zijn dat zijn ex-werknemer een procedure tegen hem was gestart.

Managing director bij OTS
In deze procedure ging het om een werknemer die sinds 2007 bij Oceanteam Shipping (OTS) ging werken. Dat was niet zomaar in een functie, maar in de functie van managing director. Een verantwoordelijke functie. OTS is een bedrijf dat zich bezighoudt met de exploitatie van schepen die offshore constructiewerkzaamheden verrichten.

Ancillary activities
In de arbeidsovereenkomst was netjes afgesproken dat de werknemer verplicht was tot geheimhouding. En er stond een bepaling in over het verrichten van nevenwerkzaamheden, oftewel ‘Ancillary activities’. Het artikel luidde: “The employee will, during his employment contract, without prior consent of the employer, not engage in any paid or unpaid work on his own behalf or on behalf of other parties if that work may have an adverse effect on the interest of the employer. (…)”. Er was een boeteclausule gekoppeld aan dit beding. Er stond een flinke boete op overtreding: € 4.500,-- per overtreding en € 450,-- per dag dat de overtreding voortduurt.

Recht op phantom-aandelen
In 2014 krijgt de directeur van het moederbedrijf van OTS de toezegging van 55.000 phantom-aandelen. En in 2016 krijgt de directeur het bericht dat hij nog een bonus krijgt van ruim € 85.000,--. Mooie complimenten voor het harde werk en de inzet van de directeur. Nu bleek er in 2016 een reorganisatie te zijn en daardoor was het niet mogelijk om de aandelen en bonus uit te betalen.

Onderzoek Graydon
In 2017 vindt er een onderzoek plaats door Graydon. Graydon stuit op transacties van OTS met het bedrijf Bel Offshore PTE Ltd. Dat bedrijf heeft een aandeelhouder die Bonvando heeft. En wat was nu het geval? De directeur van OTS was weer 100% aandeelhouder én bestuurder van Bonvando. Er bleek voor bijna 1 miljoen dollar aan facturen in rekening zijn te gebracht bij OTS door het bedrijf waar de directeur uiteindelijk achter zat. Daar ontstond een discussie over. De directeur meldde zich ziek, de inhoud van de laptop en smartphone werden gewist en zo gebeurde er genoeg.

Beslag voor bonus
Uiteindelijk heeft de directeur toestemming gevraagd en gekregen om beslag te mogen leggen ten laste van OTS voor de bonus van ruim € 85.000,--. OTS probeerde het beslag op te heffen. Dat mislukte. Uiteindelijk heeft OTS de arbeidsovereenkomst met de directeur opgezegd en OTS maakte aanspraak op betaling van de boete vanwege overtreding van het verbod van nevenwerkzaamheden.

Beslag voor boete
OTS heeft daarop toestemming gevraagd en gekregen om beslag te mogen leggen ten laste van de ex-directeur voor de boete. OTS zette ook een bericht op de website dat de ex-directeur zou hebben gefraudeerd. Er volgde een diepgravend onderzoek naar de handelwijze van de ex-directeur. Vervolgens verschenen er artikelen over wat de ex-directeur wel en niet gedaan zou hebben. De ex-directeur startte nog een procedure om rectificatie van berichten af te dwingen. Die procedure verloor hij.

Bodemprocedure voor bonus en boete
Uiteindelijk volgde er een bodemprocedure die door de ex-directeur werd gestart. Hij vorderde onder meer de betaling van een bonus. In totaal bedroeg de vordering van  de directeur ongeveer € 100.000,--. OTS stelde een tegenvordering in en claimde € 701.100,-- aan verbeurde boetes plus een bedrag van bijna € 60.000,-- aan kosten voor forensisch onderzoek naar het gedrag van de directeur.

Gedwaald over bonus
De kantonrechter wijst de vordering tot betaling van de bonus niet toe. OTS beriep zich op dwaling en stelde dat zij nooit zou hebben besloten om een bonus toe te kennen als zij had geweten van het gedrag van de ex-directeur. De kantonrechter gaat mee in dit verweer van OTS.

Boetes verschuldigd bij overtreding nevenactiviteitenverbod
De vraag was nog of de ex-directeur de door OTS gevorderde boete moest betalen. De kantonrechter stelt eerst vast dat in de arbeidsovereenkomst een boete is gesteld op overtreding van het nevenactiviteitenverbod. Ook staat vast dat de ex-directeur meermaals het beding heeft overtreden. De gevorderde boete wordt volledig toegewezen. De directeur kan € 710.000,-- aan boete betalen aan OTS.

Geen matiging?
In eerdere blogs schreven we al over matiging van boetes. In artikel 6:94 Burgerlijk Wetboek (BW) staat dat de rechter op verlangen van de schuldenaar de bedongen boete kan matigen, indien de billijkheid dit klaarblijkelijk eist. Waarom is hier de boete niet gematigd? De ex-directeur had daar wel om verzocht. De kantonrechter oordeelde daarover: “maar niet is gebleken dat de billijkheid matiging klaarblijkelijk eist. [eiser] heeft niet aangevoerd dat toepassing van het boetebeding tot een buitensporig en daarom onaanvaardbaar resultaat leidt, noch daartoe inzicht gegeven in zijn financiële positie.”. De handelwijze van de ex-directeur was voor de kantonrechter dermate ernstig. En het lijkt erop dat de ex-directeur niet alles heeft aangevoerd wat hij had moeten aanvoeren.

Inschatting kansen en (on)mogelijkheden
Het is belangrijk dat je als werknemer weet of je recht hebt op een bonus. Voor de werkgever is het belangrijk om te weten of de werknemer in strijd met de afspraken nevenwerkzaamheden heeft verricht. Als er een inhoudelijke discussie is tussen partijen, vraagt dat om een inschatting van de kansen en (on)mogelijkheden. Je rekent je rijk met een bonus, maar eindigt met een gigantische boete…

De uitspraak van de kantonrechter in Amsterdam van 7 oktober 2019 kunt u hier lezen. In de uitspraak wordt er veel uitvoeriger ingegaan op de gang van zaken en de verwijten die aan de ex-directeur zijn gemaakt. Overigens zal er hier – gelet op de financiële belangen – nog wel een hoger beroep volgen.

Post & Bouter Advocaten in Barneveld
Arbeidsrecht