krachtig in de zaak

We schreven al eerder over de aansprakelijkheid van vrijwilligers. Nu gaat het om discriminatie van vrijwilligers. In de zomer zijn er genoeg festiviteiten waarbij vrijwilligers worden ingezet. Wat voor vrijwilligers vraag je? Is iedereen welkom? Moet een vrijwilliger aan bepaalde eisen voldoen? Genoeg redenen om een recent oordeel van het College voor de Rechten van de Mens te bespreken.

Organiseren kerstevenement
In Zwolle is een stichting Michaëlevents. Deze stichting wil bekendheid geven aan christelijke feesten, waaronder het Kerstfeest. Daarvoor worden evenementen georganiseerd. Ook op 23 december 2017. Het werd een spektakel met figuranten, acteurs en medewerkers voor het kinderwerk. Allemaal vrijwilligers. De stichting wierf de vrijwilligers via haar website.
 
Vrijwilligers en vereisten
Via de website kon je je aanmelden als vrijwilligers voor het event. Genoeg mensen die wilden meedoen. Je moest wat gegevens invullen en klaar is Kees. Klaar leek Kees. Want de stichting stelde wel een eis om als vrijwilliger te kunnen meedoen. Je moet lid zijn van een kerkelijke gemeente in Zwolle. Nu was er een andere organisatie Artikel 1 Overijssel. Deze organisatie wil alle vormen van discriminatie bestrijden en vond dat de Zwolse stichting discrimineerde door deze eis te stellen van het kerkelijk lidmaatschap.
 
Aanbieden van een betrekking
Artikel 1 Overijssel vroeg het College om te oordelen dat Michaëlevents zich schuldig had gemaakt aan discriminatie. In de Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB) staat dat je geen onderscheid mag maken bij het ‘aanbieden van een betrekking’. In Zwolle ging het om vrijwilligers. Het College moest dus eerst kijken of er wel sprake is van een ‘betrekking’.
 
Onder gezag
Bij een ‘betrekking’ gaat het om meer dan alleen een arbeidsovereenkomst. Alle situaties waarbij onder gezag van anderen arbeid wordt verricht valt hieronder. Ook vrijwilligerswerk kan een ‘betrekking’ zijn als er onder het gezag van een ander wordt gewerkt. Michaëlevents vond dat het niet ging om gezag. Zij organiseren eenmaal per jaar dit evenement. De vrijwilligers krijgen geen beloning. En de vrijwilligers mogen naar eigen inzicht bepalen hoe een activiteit tijdens het event er uit komt te zien. Neem bijvoorbeeld het kinderwerk. De vrijwilligers mogen zelf weten welke activiteiten en spelletjes ze met de kinderen gaan doen.
 
Kortdurend en eenmalig
Het College zegt eerst dat vrijwilligerswerk ook kan worden gezien als een arbeidsverhouding. Vaak gaat het dan om vrijwilligers die voor een langere periode of structureel als vrijwilliger werk doen. In Zwolle is het anders. De figuranten en andere vrijwilligers werken kortdurend en eenmalig. Alleen op de dag van het kerstevent. Daar komt bij dat de vrijwilligers het werk zelf kunnen invullen. De stichting geeft feitelijk geen leiding aan de activiteiten. Daarom is er geen sprake van dat gezag.
 
Zaak voor College?
De conclusie was dus eenvouding. Het gaat niet om het aanbieden van een dienstbetrekking. Wat de stichting in Zwolle deed valt niet onder de AWGB. Het College is niet bevoegd om een oordeel te geven. Er is dus geen verboden onderscheid gemaakt. En het kerstevent voor 2018 staat al weer gepland. Of er weer eisen worden gesteld? Dan moet je toch even de site van het kerstevent bekijken.
 
Scherp blijven
Zo blijkt maar weer dat er niet zomaar sprake is van discriminatie. Een activiteit of een verwijt moet wel vallen binnen het bereik van de AWGB. Aan de andere kant maakt dit oordeel wel iets duidelijk. Als je met vrijwilligers werkt, dan moet je scherp blijven! Het kan zomaar zijn dat je bezig bent binnen het bereik van de AWGB. Wees je daar van bewust en denk na of je wel eisen mag stellen. Maar ook of het wel noodzakelijk is om eisen te stellen aan je vrijwilligers.
 
Het oordeel van het College van 5 juli 2018 kunt u hier lezen.