Slagvaardig

In de vorige bijdrage ging het over het ontslag op staande voet bij een bagatel-delict. Een klein vergrijp met grote gevolgen. Geen werk. Geen salaris. Geen WW-uitkering. In die zaak hield het ontslag op staande voet stand. Rechters kijken in dit soort zaken altijd naar alle omstandigheden. Belangen worden afgewogen, net als bij een weegschaal van vroeger. Het is dus niet altijd helder hoe de uitkomst van zo’n zaak is. Nu een recente uitspraak van een ontslag op staande voet bij de Action. Een zak chips speelt de hoofdrol.

Action en huisregels
Winkelketen Action kent iedereen vast wel. Veel voor weinig. Overal in Nederland heeft Action winkels en waar winkels zijn is personeel. Hier ging het om een mevrouw die sinds september 2008 bij de Action in Kerkrade werkte. Ze had een arbeidsovereenkomst met Action en bij die arbeidsovereenkomst behoorde ook een set huisregels. Daarin stond onder andere dat er bij diefstal, verduistering, etc. ontslag op staande voet volgt. Heldere huisregels.
 
Handboek en breukartikelen
Verder was er een handboek voor het personeel en een handboek rond winkelbeheer. Daarin stonden bijvoorbeeld regels hoe je als werknemer moet omgaan met breukartikelen. Dus artikelen die beschadigd en kapot zijn. Of artikelen die opengebroken zijn. Volgens het handboek mogen medewerkers deze breukartikelen absoluut niet kopen. Sterker nog, er is een duidelijke procedure. De breukartikelen worden verzamelend en moeten iedere dag worden teruggestuurd naar het distributiecentrum.  Voor breukartikelen bij food (etenswaren) geldt deze procedure bij Action:

• Het artikel wordt direct uit de schappen gehaald
• Het magazijn wordt gecontroleerd
• De inhoud wordt in de vuilnisbak geleegd
• De verpakking van het artikel wordt meegegeven met de retouren
• De goederen worden gescand via breuk, etc. 

Ontslag vanwege het eten van chips
Al die jaren geen vuiltje aan de lucht voor de werkneemster. Tot 15 december 2016. Dan wordt zij op staande voet ontslagen. In de brief waarin het ontslag werd bevestigd stond de uitleg van het ontslag. Mevrouw zou onrechtmatig goederen van de Action hebben weggenomen. Tijdens haar werk heeft de vrouw een zak chips gepakt en op diverse plekken in de winkel van de chips gegeten. Uiteindelijk belandt het restant van de zak chips in de prullenbak en gaat de lege zak bij de breukartikelen. Volgens Action is dit diefstal/verduistering en reden voor een ontslag op staande voet.
 
Geschil afgebakend
De werkneemster startte een procedure en de rechter moest een oordeel vellen. Eerst kijkt de rechter naar de dringende reden die aan het ontslag op staande voet ten grondslag ligt. Verder spelen alle omstandigheden een rol. Ook de persoonlijke omstandigheden van de werkneemster, zoals leeftijd, lengte van het dienstverband, etc. Voor de dringende reden kijkt de rechter naar de ontslagbrief. Het verwijt in die brief is de afbakening van het geschil tussen de partijen.
 
Niet hele zak chips weggegooid
Heeft de werkneemster zich echt schuldig gemaakt aan diefstal/verduistering? Camerabeelden werden getoond. Duidelijk is dat de vrouw tijdens werktijd chips uit de zak gegeten heeft. Uit de beelden blijkt niet dat de vrouw de zak chips zelf ook heeft opengemaakt. Het verwijt dat de vrouw de zak chips doelbewust heeft opengemaakt kan niet bewezen worden. Maar door de chips te eten heeft de werkneemster zich niet helemaal gehouden aan de geldende voorschriften. Ze heeft niet de hele zak chips weggegooid. Eerst heeft zij wat chips opgegeten en slechts het restant weggegooid.
 
Het kan, maar moet niet
Action vindt dat daarmee dus het ontslag op staande voet is gerechtvaardigd. Het is voor Action van groot belang om haar huisregels heel strikt en streng toe te passen en te handhaven. De rechter gaat daar een stuk in mee. Bij bagatel-delicten (het toe-eigenen van artikelen of producten met een geringe waarde) kan het leiden tot een ontslag op staande voet. Maar niet iedere overtreding moet leiden tot een ontslag op staande voet volgens de rechter. Want er zijn nog individuele omstandigheden die moeten worden afgewezen.
 
Ontslag niet te rechtvaardigen
Die individuele omstandigheden zijn belangrijk voor werkneemster. De huisregels en het handboek van Action zijn onvoldoende duidelijk omschreven volgens de rechter. Verder heeft Action het onderzoek naar werkneemster onzorgvuldig en zonder respect voor werkneemster uitgevoerd. Er had netjes hoor en wederhoor moeten plaatsvinden. De rechter geeft aan dat werkneemster een onbezoedeld blazoen had met een lang en respectabel dienstverband. Ruim acht jaar in dienst zonder negatieve aantekeningen in haar personeelsdossier. Werkneemster was verantwoordelijk voor de dagopbrengsten van de winkels, dat ging allemaal goed. Action had werkneemster niet op staande voet mogen ontslaan.
 
Het ontslag op staande voet blijft een zwaar middel. Let op dat je dit middel niet te snel inzet. Ga zorgvuldig te werk.
 
De beschikking van de kantonrechter van de rechtbank Limburg van 11 april 2017 (ECLI:NL:RBLIM:2017:3257) kunt u hier lezen. Dan is nog wat uitgebreider te lezen welke feiten er in deze zaak speelden.